

E ki pe atciparik otananik aski
Awacmec 4 000 000 000 tato pipona irikik e takonokowen aski,

Enko anahwe weckatc awesis ka ki miskaterik oskanariw atamaskik e ki otinakik ka nantoniketcik ko kaie ka natowikiskeritakik e ki aiciepanik otananik. Enko tca anahwe Tcariman iriniw, Alfred Wegener, 1915 ka tatopiponikarik ka ki wirctam mikwaskemotc micta awesisa e kici natowi kiskerimatc e aicinakosiritci. Kitci tca miskam akamikitcikanik e ki taritci mitowi ota ka ki icinakosiritci. Enkoweriw tca ka ki ici tipapitak ka ki kakickaparinikowen askiriw nac e kokoteritci micta awesisa. Nama wipatc kitci ici mireritcikateriw neheriw osam aka mici kaskina awesisak atamipekok e kiskeritakosiritci. Anotc tca enko ka kiskeritakok e ki isparik aski kaie kiapatc matcepirin awacmec 3 tipahikanicic tatopipona. Kecko kita tawickatisomakon, warowik nikanik.
Ka mikweparik micta aski

Pamikwepiriw kaie
miskomi, ekotca e aistakok
meckotciparin e kisinak, miskomi
parin nehe nipi ekotca e pakoweckowatc
asiniwa nac minipiriw naha asini, matcewapaso,
e tcakapisotc, e cocikaparitc naha miskoni, nac nipi macikowin.

E matceapikotc neha asini
Metaperotin
Osam e miskomiwonikapan
weckatc, kiapatc ekote e icinikatamok, ka ici pe tikirowiak. Neta micta sipik pe kicirowamitew nte itekera kiwetinok e otciroweiak, mina nehe nikapehonok, pe tikirowoaw. Micta miromitcitaniwon neta e akwacteak nte rereak micta sipik. Ekote neta e pe metaperotik, taci ka ici acteki minictikwa ka nictoctek.
Mitowi ka ki isparik
Micta miskomi
Kokominapiskw
Cawinikam
Metaperotin
Abitibi - Temiscamingue - E pe otipik micta maskomik

Ka nte tcakapasotc micta miskomi ota itekera kiwetonok e ici kinowapapitcikatek aski. Micta sakihikana nehe cawonok micta miskomik. Ekote eki ici matceacikowik ka mte tcakapisotc nac kirowe kiwetonok ki taw tepirak. Anotc, atamitowak apiw micta miskomi taci ka ici mickociwok tepirak. Aci tacikepanak neta micta iriniwok pamitcitc ka micta kisinak (ka micta miskomiwok nehe tipahikanik ka masinatek 110 000 - 18 000).
Nehe ka masinatek aski masinahikanik mia ka itactek;
ka = x 1 000 tatopipona.
Ka micta miskomiwok, ki kictew mictahi kitci sakihikana, awacmec 120 tipahikaniapi, ekote tca ki pe motetcik iriniwok nac ota ki pe itatikewok. Nehe ka arimotcikatek pamitcitc ka ki isparik awacmec 12 000 tato pipona otananik, ka cakikamik, ekote e otcipirik nehe itewin maskomi ote itekera anotc ka ici taciketcik mamik wasite micta sipik.
Ka nte tcakapasotc micta miskomi ota itekera kiwetonok e ici kinowapapitcikatek aski. Micta sakihikana nehe cawonok micta miskomik. Ekote eki ici matceacikowik ka mte tcakapisotc nac kirowe kiwetonok ki taw tepirak. Anotc, atamitowak apiw micta miskomi taci ka ici mickociwok tepirak. Aci tacikepanak neta micta iriniwok pamitcitc ka micta kisinak (ka micta maskimiwok nehe tipahikanik ka masinatek 110 000 - 18 000).